In onze vaste rubriek 10-vragen aan komt een bekend persoon uit het politieke speelveld langs. Dit keer was het de beurt aan Christiaan van Dissel Regulatory & Government Affairs Manager Noord-Europa bij Red Bull.

Wat is de grootste lobbyfout die je hebt gemaakt en wat heb je daarvan geleerd?

Het onderschatten van het belang van de juiste timing. Soms verschijnt er een rapport waarmee de winst behaald lijkt te zijn. Dan is je eerste ingeving wellicht om dit rapport zo snel mogelijk met zoveel mogelijk stakeholders  te delen. Je moet niet raar opkijken als je vervolgens ziet dat het rapport niet de politieke aandacht krijgt die het in jouw ogen verdient. Wat je niet hebt ingezien, is dat de relevante Kamerleden veel te druk zijn met een ander, veel acuter dossier en dat jouw briljante rapport onderop de stapel is beland. Weg impact. Had je het rapport nu maar even achter de hand gehouden.
Moraal van het verhaal: de timing is net zo belangrijk als het bericht zelf. Hier komt ook een beetje geluk bij kijken, maar de juiste timing kan je soms ook creëren – denk hier dan ook over na. De verkeerde timing daarentegen kan een (soms compleet) verlies van je inspanningen betekenen. Een waardevolle les in je beginnende jaren als lobbyist.

Wat zou je achteraf anders hebben gedaan in je loopbaan?

Tijdens mijn studie heb ik verschillende nevenfuncties bekleed bij maatschappelijke organisaties die mij aan het hart gaan, maar dit heb ik niet voortgezet toen ik begon met werken. In de eerste jaren als professional ben je immers erg gefocust op het leveren van goede prestaties. Dan ga je niet snel nog ergens anders ook werk oppakken, zeker niet op vrijwillige basis. Erg jammer, omdat ik dergelijke nevenfuncties en ervaring altijd als ontzettend waardevol beschouwd heb, zowel voor mijn professionele als persoonlijke groei. Met terugwerkende kracht kan ik het mezelf (en iedereen) enorm aanraden.

Wie was je grootste leermeester (of juf) en waarom?

Voor zover mijn professionele ontwikkeling als lobbyist: dat moet Frederik Schutte zijn geweest, de partner voor wie ik werkte bij mijn vorige werkgever. “Christiaan, mensen willen met je samenwerken omdat ze je mogen.” Zo simpel, maar hierdoor ben ik de dingen toch anders gaan zien. Het moge voor zich spreken dat je eerder je vrienden iets gunt en eerder iets van je vrienden aanneemt, dan van een onbekende. Vervang vriend in dit voorbeeld door “prettige werkrelatie” en onbekende door “niet-prettige werkrelatie”, en het punt is helder. Daarnaast maakt het je eigen werk (en leven) ook een stuk leuker, als je oprecht investeert in een persoonlijke relatie met je stakeholders.

Wat was het politieke dieptepunt van het afgelopen decennium?

Het politieke verval van de Verenigde Staten, met als concrete voorbeelden de bestorming van het Capitool en de huidige inperking van vrouwenrechten. Het onderliggende probleem is echter de radicale polarisering die wordt gefaciliteerd door de nieuwe verspreidingsvormen van informatie. Het is geweldig dat we met onze mobieltjes zonder vertraging kunnen communiceren via social media en toegang hebben tot een werkelijk oneindige stroom aan informatie middels het world wide web, maar daar schuilt nu juist ook het grote gevaar in. De informatievoorziening is dusdanig geëvolueerd dat de gemiddelde burger de facto niet meer in staat is om feit van fictie te onderscheiden, waar sommigen maar al te graag gebruik van maken om te radicaliseren voor eigen gewin. De Verenigde Staten bieden hier momenteel het beste voorbeeld van, waar men steeds meer in kampen verdeeld raakt – je bent “met mij” of je bent “tegen mij” – en de emoties zo hoog oplopen dat zelfs de zetel van de volksvertegenwoordiging niet meer veilig is, idem basale vrouwenrechten. Dit is werkelijk evolutie de verkeerde richting in. In plaats van een model waar we elkaar tegenwerken moeten we juist naar een model toe waar we samenwerken. Synthese in plaats van antithese.

Om een mooi politiek hoogtepunt hieraan te spiegelen, haal ik graag John McCain aan die tijdens de presidentsverkiezingen in 2008 het volgende te zeggen had over Barack Obama: “He’s a decent family man, citizen, that I just happen to have disagreements with on fundamental issues, and that’s what this campaign is all about.”

Wat is jouw belangrijkste lobbytip?

Zoals hierboven al weggegeven: neem de tijd om je stakeholders te leren kennen en investeer in oprechte relaties. Daarnaast: sta ervoor open om de andere kant van het verhaal te horen. Wanneer je begrip toont voor de ander, zal hij of zij veel eerder bereid zijn om met jou samen te werken, in plaats van je tegen te werken. Daarnaast is het voor de kracht van je eigen verhaal ook noodzakelijk om het volledige plaatje te zien en te begrijpen; iemand die in de volledige overtuiging van zijn of haar zaak enkel het eigen verhaal heeft voorbereid, is niet voorbereid. En dat is niet-professioneel. Om het met mijn favoriete Loesje-tegeltje samen te vatten: “Jij ziet de dingen heel anders dan ik. Ik moet eens goed naar jou luisteren.”

Waarom ben je lobbyist geworden? Wat drijft je als lobbyist?

Ik merk dat ik een sterk gevoel heb om op te komen voor de ander. Als kind wilde ik graag strafrechtadvocaat worden, daarna was het vertegenwoordiger in de Verenigde Naties. De studie Rechtsgeleerdheid lag voor de hand. Een wens om mij toch verder te verbreden dan enkel het juridische heeft vervolgens tot mijn eerste baan als lobbyist geleid, in plaats van advocaat. In die eerste jaren leerde ik dat er altijd twee zijn aan een verhaal en dat het ook de rol van de lobbyist is om “de waarheid” boven tafel te halen (daarmee ook kritisch zijn op cliënten). Dat is een analytische puzzel op het snijvlak van de maatschappij, het politieke en het juridische waar ik veel energie en plezier uit haal.

Welke politicus, waarmee je het niet per se eens bent, bewonder je, en waarom?

Klaas Dijkhoff. Iemand die de dingen recht voor zijn raap zei en dan ook nog eens met het vermogen om complexe vraagstukken te vertalen naar concrete voorbeelden die voor eenieder te begrijpen zijn. Ter illustratie zijn optreden bij Radio1 in de discussie over de vaccinatieplicht: “Als je de loterij wint, ben je ook niet verplicht die prijs te accepteren. Maar ik zou denken dat we juichend op straat gaan dansen dat er een vaccin is, en dat we hem allemaal als eerste willen.” Helder, toch?

Wat vind je de meest inspirerende lobby van de afgelopen tijd en waarom?

Ik verander de vraag even naar meest bijgebleven media-moment in de belangenbehartiging, want ik wil het volgende niet bestempelen als lobby. We gaan terug naar de verkiezingstijd 2017, toen Alexander Pechtold in een uitzending van Nieuwsuur onverwachts geconfronteerd werd met de doodswens van een gast in het publiek. Dit binnen de context van de door D66 (Pia Dijkstra) gepresenteerde initiatiefwet over voltooid leven, waarin werd voorgesteld dat mensen ouder dan 75 jaar euthanasie zouden moeten kunnen krijgen als zij niet verder willen leven. Met slechts drie zinnen, de laatste “ik wil nu”, wist de man uit het publiek iedereen aanwezig in de zaal – alsmede iedereen in de huiskamer – stil te krijgen en mee te nemen in het belang van helaas een toch grote groep Nederlanders, waaronder hijzelf. Daarnaast heeft hij met zijn dappere actie het bijna onmogelijke voor elkaar gekregen, namelijk het terugbrengen van een politieke discussie naar een menselijke discussie – hetgeen terug te zien is aan de reactie van een duidelijk ontroerde Pechtold.

De gravitas van het onderwerp doet mij dit allerminst een schoolvoorbeeld willen noemen, maar het is inspirerend om te zien hoe ver oprechtheid en authenticiteit dragen, en hoeveel impact de stem van één persoon wel niet kan hebben. Hulde ook voor Pechtold’s humane reactie; hij kon ook niet anders.

Wat is jouw mooiste reisherinnering en waarom?

Deze herinnering vindt haar origine in Hong Kong waar midden in een stadspark opeens een mini-dierentuin bleek te zijn. Daar had een menigte zich verzameld voor een groot verblijf waar twee Orang-Oetans tegen het hek aangedrukt zaten, waar zij met hun vingers gebladerde takjes binnen handbereik (mondbereik) probeerden te krijgen. Althans, het was eigenlijk het vrouwtje dat zich hiertoe inspande; het grotere mannetje naast haar zat al op een verzameling bladeren te kauwen. Haar vingers bleken alleen telkens net de kort om bij een volle tak te komen, maar na de flexibiliteit van het hek tot het uiterste getest te hebben – en veel aanmoedigen – lukte het haar toch. Tot verbazing van de inmiddels juichende menigte nam zij haar zwaar bevochten prijs echter niet zelf in ontvangst, maar presenteerde zij deze met een liefdevolle blik aan haar partner (vrije interpretatie), die het takje maar al te graag in ontvangst nam.

Liefde komt overal voor. Een mooiere uiting in de natuur heb ik nog niet meegemaakt.

Welk boek moet de PA-professional gelezen hebben?

Crystallizing Public Opinion van Edward Bernays.

How to Win Friends & Influence People van Dale Carnegie.

Alles van Robert Greene.