In onze vaste rubriek 10-vragen-aan komt een bekend persoon uit het politieke speelveld langs. Dit keer was het de beurt aan Agnieta van der Plaat, Team lead Public Affairs bij de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB).

1. Wat is de grootste lobbyfout die je hebt gemaakt en wat heb je daarvan geleerd?

Als junior consultant hielp ik een klant bij het organiseren van een event over pensioenen. Daar wilden ze graag Kamerleden als sprekers bij, die ik als consultant natuurlijk voor ze regelde. Uiteindelijk zeiden beide Kamerleden op het laatste moment af, waarmee een heel programmaonderdeel in het water viel. De les: als lobbyist moet je even wendbaar en flexibel zijn als de politici waar je mee werkt. Voor elk plan A maak je een plan B. En C.

2. Wat zou je achteraf anders hebben gedaan in je loopbaan?

Niets. Ik ben blij met alle ervaringen die ik opgedaan heb. Met name die als consultant public affairs waar ik alle nodige kennis opgedaan heb over politieke processen en veel lobbymethoden in de praktijk heb gezien. Op mijn huidige plek in de bankensector geef ik leiding aan de Haagse en Brusselse public affairs teams. De combinatie van belangenbehartiging en strategie voor een sector die voortdurend midden in de samenleving bezig is zorgt dat mijn werk altijd actueel en uitdagend is.

3. Wie was je grootste leermeester (of juf) en waarom?

Tijdens mijn werk als consultant heb ik veel geleerd van Jurgen de Vries, partner van het lobbykantoor PBLCO waar ik werkte. De belangrijkste les: public affairs vergt een lange adem. In de politieke cyclus van begrotingen, verkiezingen en debatten kun je jezelf gemakkelijk verliezen in het behalen van korte termijn doelen. Maar juist voor sectoren die de publieke opinie niet mee hebben is het lange termijn samenspel met politiek, ministeries en stakeholders essentieel. Voor de korte termijn je wensen erdoor duwen helpt je vaak niet op de lange termijn.

4. Wat was het politieke dieptepunt van het afgelopen decennium?

Ik ben vast niet de eerste die dit noemt, maar ik ervaar de opkomst van partijen die wantrouwen in de democratie voeden en ophitsing goedpraten als een absoluut dieptepunt. Het effect hiervan op het functioneren van de Tweede Kamer is groot. De politieke besluitvaardigheid neemt fors af als je steeds op je hoede moet zijn omdat alles wat je zegt zo verdraaid wordt dat je beveiliging moet inhuren.

5. Wat is jouw belangrijkste lobbytip?

Maak van lobbyen geen eenrichtingsverkeer. Als public affairs professional ben je de brug tussen de politiek en je werk-/opdrachtgever. En die brug faciliteert nadrukkelijk de ontmoeting en samenwerking. Inzetten op lobby vergt wat mij betreft ook in de spiegel kijken. Bied je dezelfde openheid, redelijkheid en wendbaarheid die je van politici verwacht ook zelf (als persoon en als organisatie)?

6. Waarom ben je lobbyist geworden? Wat drijft je als lobbyist?

Als klein meisje wilde ik advocaat worden, maar toen wist ik nog niet dat lobbyisten bestonden. Belangenbehartiging trekt me in elk geval, juist ook als er qua reputatie iets te doen valt. Ik weet hoe veel mensen over banken denken maar ook hoe verweven banken zijn met de economie, de woningmarkt, ondernemerschap etc. Je kunt banken van je afduwen, maar ik zie het als een kans om ze juist veel dichter te binden aan de politieke agenda. Daarnaast werken bij banken zware specialisten met kennis over het bedrijfsleven, de woningmarkt, (online) criminaliteit en nog veel meer. Die kennis is van grote meerwaarde bij de politieke besluitvorming. De tijd van platte lobby voor je eigen hachje is wat mij betreft voorbij. Er komt genoeg op ons af en we moeten samenwerken om deze samenleving door alle transities heen te loodsen.

7. Welke politicus, waarmee je het niet per se op inhoud eens bent, bewonder je, en waarom?

Om maar even actueel te blijven; de keuze voor Henri Bontebal als leider van het CDA is wat mij betreft een schot in de roos. In een politiek landschap van wantrouwen en aandachtstrekkerij staat daar een buitengewoon integer mens met goede inhoudelijke expertise op één van de belangrijkste thema’s van deze tijd. Er zijn maar weinig makkelijke oplossingen. Geen gas uit Groningen en geen toeslagenaffaire, maar hoe moet het wél? Er zijn moedige en slimme mensen nodig om hier keuzes in te durven maken.

8. Wat vind je de meest inspirerende lobby van de afgelopen tijd en waarom?

Met name op klimaatthema’s ontdekt ook de jonge generatie steeds meer haar lobbykracht. Zij kiezen hun eigen manieren om aandacht te genereren en de politiek te bereiken en hun durf daarbij vind ik inspirerend.

9. Wat is jouw mooiste reisherinnering en waarom?

Mijn mooiste reisherinneringen liggen in de bergen. Lange wandeltochten, goede gesprekken en het leven in de natuur. Maar ik ben net terug van drie weken in Bretagne en daar ben ik echt door verrast. Een prachtig stukje van het Europese continent.

10. Welk boek moet de PA-professional gelezen hebben?

Er zijn veel boeken over lobbyen, maar mijn advies zou zijn: verbreed je blik, lees literatuur en oefen jezelf om je in anderen te verplaatsen. Een kernkwaliteit voor een lobbyist is je niet alleen kunnen verplaatsen in de politicus die je wilt bereiken maar ook in de mensen en groepen in de samenleving die het niet met je eens zijn.