In onze vaste rubriek 10-vragen-aan komt een bekend persoon uit het politieke speelveld langs. Dit keer was het de beurt aan Michiel Dijkman, Executive Director bij de Economic Board Utrecht.

 

1. Wat is de grootste lobbyfout die je hebt gemaakt en wat heb je daarvan geleerd?

In 2016, tijdens mijn eerste ronde tafelsessie met Hare Majesteit Koningin Máxima in het kader van Méér Muziek in de Klas, was de plek waar je aan tafel staat heel belangrijk om ook echt het gesprek te kunnen voeren. Ik moest over de tafel heen praten, erg onhandig…

Een persfotograaf zei achteraf tegen mij: “de volgende keer moet je je beter voorbereiden en kijken wat een strategische plek is om te staan.” Ik heb geleerd dat bij dit soort gesprekken bijna niks toevallig gebeurt.

2. Wat zou je achteraf anders hebben gedaan in je loopbaan?

Na een periode in de financiële sector, ging ik aan de slag bij een internationaal adviesbureau en werkte ik in Brussel en Den Haag voor bedrijven als Cargill, easyJet en Samsung, om vervolgens verantwoordelijk te worden voor de afdeling communicatie en corporate affairs bij Samsung, waardoor ik van Seoul tot Las Vegas actief was.

Daar verliet ik het hardcore PA-vak en werd ik meer manager. Na een periode als lid van het directieteam van onderwijsuitvoeringsorganisatie Nuffic, ben ik nu actief als directeur-bestuurder van Economic Board Utrecht. Een netwerkorganisatie waarin het bedrijfsleven, overheid en onderwijs samenkomen. Onze activiteiten zijn van regionaal tot internationaal. Die afwisseling bevalt erg goed.

Mijn advies is om je al vroeg bestuurlijk of managerial te verbreden om door te groeien in het pad van je loopbaan. Dit bevalt mij in ieder geval goed en had ik nog eerder moeten doen.

3. Wie was je grootste leermeester (of juf) en waarom?

Als 30’er werd ik actief in een aantal raden van commissarissen. Bij de publieke omroep NTR was één van mijn voorzitters Eric van den Burg (toen wethouder van Amsterdam, momenteel staatssecretaris). Van hem leerde ik hoe je tot de kern van een ingewikkelde bestuurlijke casus komt. En dat alles neerkomt op intern en extern stakeholder management. Uiteindelijk is het vaak ook de telefoon pakken de juiste mensen bellen, met empathie en goede argumentatie in gesprek gaan.

4. Wat was het politieke dieptepunt van het afgelopen decennium?

Ik zou PA-professionals, bestuurders en politici vooral willen meegeven minder te focussen op incidenten en momentopnames en meer nadruk te leggen op trends.

Zo is er een exponentiële innovatie als het gaat over technologie en digitalisering. Je ziet dat de politiek en overheid het moeilijk vinden in te spelen op de kansen en bedreigingen van deze veranderingen. En deze kansen te verbinden aan maatschappelijke uitdagingen zoals de stijgende zorgkosten en vergrijzing.

Dit ‘politiek-bestuurlijk onvermogen’ om tijdig en fact-based beleid te ontwikkelen erodeert de relatie met inwoners. In Nederland zie je dat in teleurstelling over de woningmarkt, de reacties op het stikstofbeleid van boeren en we gaan de komende jaren nog veel horen over netcongestie.

Het opent binnen en buiten Nederland de deur voor politiek en maatschappelijk opportunisme, waarbij de mening van influencers hoger gewaardeerd wordt dan wetenschappelijke feiten, het normaal lijkt te worden om digitaal (en anoniem) af te geven op bestuurders en politici en we per verkiezing op basis van one-liners ‘zappen’ van de ene naar de andere partij.

Ik hoop dat we deze trend het komende decennia kunnen keren.

5. Wat is jouw belangrijkste lobbytip?

Vergeet Europa (Brussel) en organisaties als de Verenigde Naties of de WHO niet! Het is soms iets minder concreet dan de Haagse werkelijkheid. Maar we kunnen veel leren van andere landen en regio’s. Ten tweede kun je veel meer impact maken. En ten derde, kun je een regionaal impactvol initiatief internationaal opschalen.

Na de aanslagen in Brussel heb ik samen met de Universiteit van Brussel, de Federale overheid en een aantal bedrijven het project Molengeek opgezet. Dit was onverwachts zo’n succes dat we dit mochten presenteren bij de VN in New York. Dat heeft ervoor gezorgd dat er nu in allerlei landen kopieën van dit project zijn opgezet. Opbrengst: meer jongeren uit aandacht-wijken aan het werk of actief als ondernemer.

6. Waarom ben je lobbyist geworden? Wat drijft je als lobbyist?

Ik zou een innovatieve bestuurlijke duizendpoot zijn (niet mijn woorden overigens😉), die de oplossing van maatschappelijke uitdagingen in beweging wil krijgen door de juiste ideeën van mensen aan elkaar te verbinden. Ik zie stakeholder management als een instrument. Als bedrijven geen talenten kunnen vinden, als er teveel mensen op hetzelfde tijdstip in de trein zitten of als jongeren in aandachtswijken niet optimaal meedoen op de arbeidsmarkt, dan wil ik daar iets aan doen. En dat kan ik niet alleen!

7. Welke politicus, waarmee je het niet per se op inhoud eens bent, bewonder je, en waarom?

Tijdens mijn tijd bij APG werkte ik samen met voormalig staatssecretaris Menno Snel (toen directeur strategie en beleid), iemand van wie ik geleerd heb hoe ministeries werken. Veel leuker was het dat hij op donderdagmiddag langs de kantoren liep om ons mee te nemen om een biertje te drinken bij Dickys op de zuid-as.

In de raad van advies van Nuffic, heb ik samengewerkt met Jan Anthonie Bruijn. Van hem leerde ik om naar maatschappelijke trends te kijken, maar ook om internationale voorbeelden te spiegelen aan Nederlandse. Veel leuker waren zijn grappige sketches voor afscheidnemers, onvergetelijk.

Momenteel werk ik veel samen met burgemeester Sharon Dijksma. Van haar leer ik hoe je bestuurlijk snel tot de kern komt. Veel leuker is om te zien hoe zij collega’s uitnodigt op bij haar thuis een hapje of drankje te doen. Wat is een bestuurder zonder collega’s?

8. Wat vind je de meest inspirerende lobby van de afgelopen tijd en waarom?

Dat is toch wel de historische salarisverhoging voor basisschoolleraren in 2022. Want wie herinnert zich nou niet een bepaalde leraar, die je leven toch echt heeft gevormd of veranderd. Daar mag best een mooie waardering tegenover staan. Complimenten voor deze ontwikkeling!

9. Wat is jouw mooiste reisherinnering en waarom?

Privé is dat de reis die ik met mijn vrouw, ouders, broertje, zusje en zwager naar onze familie in Australië gemaakt heb. Alles kwam daarin samen: familie, genieten en avontuur.

Zakelijk zijn dat de reizen naar Zuid-Korea. Wat een innovatief, gestructureerd en ambitieus land.

10. Welk boek moet de PA-professional gelezen hebben?

In plaats van boeken luister en kijk ik politieke en maatschappelijke podcasts en ik kijk documentaires. Voor iedereen goed om het Verhaal van Nederland en ook het Verhaal van Vlaanderen te kijken. Ik mag best een beetje reclame maken voor een NTR-programma, toch? 😉