In onze vaste rubriek 10-vragen-aan komt een bekend persoon uit het politieke speelveld langs. Dit keer was het de beurt aan Jorn van der Meer, Director of Communications & Public Affairs bij Nobian en voormalig Manager European Corporate Affairs bij Heineken.  

1. Wat is de grootste lobbyfout die je hebt gemaakt en wat heb je daarvan geleerd?

Meteen een lekkere eerste vraag! Ik geloof niet dat er in dossiers waar ik aan gewerkt heb in die zin wel eens dingen echt volledig zijn misgegaan. Het is echter cruciaal om te weten wat je mandaat is en om ervoor te zorgen dat je eigen organisatie en management volledig aan boord zijn met wat je buiten de deur doet. Op dat vlak heb ik veel geleerd door de jaren heen. Achteraf bezien, zou ik daarin nu wel stellen dat ik daarin ook wel eens fouten heb gemaakt. Dit is ook meteen een goede tip: heb organisatiesensitiviteit en neem je eigen organisatie mee in de lobby. Maar van fouten leer je!

2. Wat zou je achteraf anders hebben gedaan in je loopbaan?

Voor public affairs professionals bij een bedrijf is het essentieel om een goede connectie te hebben met de business. Om te snappen waar de collega’s in productie en commercie mee bezig zijn en wat de business nodig heeft. Dit geldt echter voor alle organisaties: begrijp je echt waar de organisatie mee bezig is en wat het in de praktijk betekent om dat te realiseren? Of waar dit juist lastig is. “What makes it tick?”. Pas als je dat snapt, kun je echt goed waarde toevoegen en vanuit je rol meewerken aan het creëren van positieve voorwaarden waarbinnen  de business kan groeien. Achteraf zou ik daar eerder meer in geïnvesteerd hebben. Eigenlijk moet elke PA-professional aan het begin van zijn loopbaan een goed begrip van finance, commercie en management opdoen.

3. Wie was je grootste leermeester (of juf) en waarom?

Van elke leidinggevende leer je weer nieuwe dingen. Ik heb altijd geprobeerd om daar uit te halen waar ik mezelf in kon verbeteren en vervolgens te proberen die dingen mee te nemen in mijn eigen functioneren en stijl. Maar als ik er iemand uit moet halen, dan is het Roland Verstappen. Voormalig Global Director Government Affairs bij Heineken. Altijd scherp op de details en ijzersterk in relaties. Van hem heb ik echt het PA-vak geleerd.

4. Wat was het politieke dieptepunt van het afgelopen decennium?

De escalatie van de relaties tussen Rusland en het westen en de oorlog in Oekraïne staat voor mij bovenaan qua buitenlandse politiek. In Nederland is misschien wel het dieptepunt dat de politiek steeds minder in staat lijkt om complexe problemen echt goed op te lossen. De polder dreigt in die zin weleens een moeras te worden. Toeslagen, Groningen, migratie, wonen, stikstof. De lijst met hoofdpijndossiers lijkt eerder langer dan korter te worden. De focus ligt vaak op de korte termijn. Een punt dat ik toch ook hier moet noemen is hoe de concurrentiepositie van de industrie de afgelopen achteruit gaat. Er is te weinig oog voor de lange termijn consequenties daarvan, of begrip over waarom de industrie hard nodig is.

5. Wat is jouw belangrijkste lobbytip?

Behandel anderen zoals je zelf behandelt wilt worden. Wees altijd respectvol en tegelijkertijd scherp op de inhoud. En kom met oplossingen. Om effectief te zijn, is het belangrijk dat mensen voelen dat je hun context begrijpt en dat je voorstellen doet die beide partijen helpen verder te komen. Als je alleen voor jezelf denkt en lobbyt dan kom je niet ver. Onoprechtheid, daar prikken mensen zo doorheen. Daarnaast is het belangrijk dat lobbyen ook teamwork is. Lobbyen doe je nooit alleen, mobiliseer de kracht van je organisatie en collega’s en zet mensen in op hun sterke punten in contacten met stakeholders en externe partijen.

6. Waarom ben je lobbyist geworden? Wat drijft je als lobbyist?

Er is denk ik wel een rode draad door mijn loopbaan heen. Dingen lopen vaak niet goed omdat mensen elkaar niet begrijpen, of omdat ze vanuit hun eigen belangen werken en daardoor met elkaar in conflict komen. Als je die werelden bij elkaar kunt brengen en oplossingen kunt bedenken die voor beide kanten werken, dan is dat enorm motiverend. Ook vind ik het belangrijk dat de politiek begrijp wat de consequenties (kunnen) zijn van bepaalde besluiten. Lobbyen heeft te vaak een negatieve connotatie. Maar het is juist superbelangrijk dat politici kunnen inschatten wat het effect of de impact is van hun besluit. Helaas zijn er tegenwoordig ook best wat politici en maatschappelijke organisatie die dat gesprek niet aan willen gaan. Juist omdat ze dan weten wat de effecten zijn en ze dat niet altijd goed uitkomt voor hun eigen standpunten. Die trend vind ik wel zorgelijk.

7. Welke politicus, waarmee je het niet per se op inhoud eens bent, bewonder je, en waarom?

Wat ik stem houd ik maar even voor mezelf. Maar in Nederland heb ik bewondering voor Henri Bontebal. Hij is op een heel lastig moment naar voren gestapt om zijn partij te leiden. Geen gemakkelijke klus. Ook is het aangenaam dat hij zichzelf niet overschreeuwt, maar vanuit een maatschappij visie en bepaalde normen en waarden een agenda ontwikkelt. Dat is ook wel weer eens prettig. En ik denk dat je vanuit het vak ook bewondering moet hebben voor Mark Rutte. Of je het met hem eens bent of niet, het is ongekend hoe lang hij premier geweest is, meerdere verkiezingen heeft gewonnen en ook hoe hij internationaal opereert.

8. Wat vind je de meest inspirerende lobby van de afgelopen tijd en waarom?

Poeh, dat vind ik een lastige vraag. Er zijn zoveel goede lobbycampagnes. Wat ik heel bemoedigend vind is dat het bedrijfsleven er in is geslaagd om aan het nieuwe kabinet uit te leggen dat de industrie voor Nederland echt belangrijk is. Voor het maken van alledaagse en essentiële producten, maar ook voor de strategische autonomie van Nederland. Ik maakte me echt zorgen over de negatieve houding bij veel partijen richting de industrie. Dat beeld lijkt nu te kantelen en in het Hoofdlijnen Akkoord onderstreept de coalitie ook het belang van de industrie voor Nederland. Het is inspirerend om op die basis verder te gaan en te kijken hoe we samen zowel de concurrentiepositie als de verduurzaming van de industrie in de toekomst veilig kunnen stellen.

9. Wat is jouw mooiste reisherinnering en waarom?

Er zijn zoveel mooie herinneringen! Maar wat ik een mooie herinnering vindt is dat ik tijdens mijn studie een aantal maanden stage liep in Sri Lanka. Daar deed ik veldwerk voor een bachelor-scriptie en werkte ik mee met een lokale NGO. Dat was mijn eerste reis naar Azië en buiten Europa. Fascinerend en complex land, met een prachtige natuur. Daar heb ik heel veel van opgestoken.

10. Welk boek moet de PA-professional gelezen hebben?

Teveel op om te noemen! Maar om een praktische tip te geven: “Getting to Yes” van Fisher en Ury, een standaardwerk dat de Harvard methode van onderhandelen bespreekt. Op vakantie heb ik Revolusi van David van Reybrouck gelezen. Geweldig boek over onze koloniale geschiedenis in Indonesië. Dat zou eigenlijk iedereen gelezen moeten hebben.